Koncentracja uwagi - Szczegóły aktualności - Przedszkole nr 63 w Lublinie

Koncentracja uwagi to zdolność skupiania się, natężenia uwagi. Koncentracji tej można się nauczyć. Dzieci rozpraszają się bardzo szybko, co u trzy-, czterolatków jest zupełnie normalne. W tym wieku koncentracją często steruje uwaga mimowolna i sprawia ona, że zapominają, zaczynają się interesować przypadkowym obrazem, dźwiękiem czy słowem. U dzieci pięcio-, sześcioletnich uwaga mimowolna schodzi na drugi plan, dlatego też w tym wieku można skupić się na większej ilości ćwiczeń wspomagających koncentrację uwagi.

Koncentracja uwagi zależna jest od:

• właściwości układu nerwowego człowieka, budowy i funkcjonowania płatów przedczołowych i czołowych,
• stopnia dojrzałości układu nerwowego – im dziecko jest młodsze, tym ta zdolność jest słabsza,
• zaspokojenia potrzeb biologicznych i psychicznych człowieka (np. zmęczenie, niewyspanie, głód, lęk, niepokój itp.),
• zainteresowania człowieka i liczby otaczających go bodźców,
• sposobów wychowania, stawianych wymagań, uczenia samodzielności, itp.,
• innych właściwości uwagi, takich jak: czas skupienia uwagi, zakres uwagi, mimowolność – dowolność uwagi (pojawia się w 6. roku życia), podzielność uwagi, przerzutność uwagi, itp.,
• osobowości i sposobu kierowania uwagą dzieci przez dorosłych (rodziców, dziadków, nauczycieli, itp.).

Na tzw. roztargnienie dziecka, czyli brak koncentracji często wpływa środowisko, w jakim dziecko się wychowuje. Szanse na odpowiedni poziom koncentracji uwagi zdecydowanie nikną kiedy dziecko spędza za dużo czasu przy telefonie, laptopie czy tablecie. Niestety badania wykazują, że jest to najczęstsza forma spędzania czasu wolnego przez dzieci. Bajki czy gry nie są całkowicie złe, ale bardzo istotne jest to, aby były one odpowiednio dostosowane do wieku i możliwości każdego dziecka. Ciekawe jest to, że są również gry które mogą wspomóc ćwiczenia koncentracji uwagi. Jednak mówimy tutaj o kilku minutach tygodniowo, a nie o codziennym przesiadywaniu przed ekranem i oglądaniu niekontrolowanych przed rodziców treści.

Mózg dziecka uczy się szybko, co sprawia że próbuje zapanować nad ogromną dawką zupełnie niepotrzebnych bodźców. Uwaga dziecka poprzez wielogodzinne patrzenie w ekran na szybko zmieniające się obrazy jest rozproszona w jeden z najgorszych sposobów. Nienależny być przeciwnikiem nowoczesnych technologii, jednak zdecydowanie należy kontrolować czas korzystania i treści oglądane przez dziecko.
Dzieci nadmiernie korzystające z nowoczesnej technologii mają ogromne problemy z koncentracją uwagi, co przynosi negatywne skutki w edukacji. Takie dzieci często w opinii rodziców uważane są za spokojne. Podczas rozmów z nauczycielem widać zaskoczenie ze strony rodzica, który sygnalizuje problemy z zachowaniem dziecka. Nic w tym dziwnego. Każdy przedszkolak pochłonięty światem bajek i gier wyświetlanych na ekranie sprawi wrażenie jakby go nie było.

Warto przyjrzeć się koncentracji uwagi dziecka, jeśli dziecko często lub zawsze

• nie reaguje na polecenia,
• często wybucha bez powodu,
• zdarza mu się o czymś zapominać,
• jest monotematyczne, a jedynym interesującym tematem jest właśnie bajka/gra,
• nie potrafi zorganizować sobie pracy/zdania od początku do końca,
• często przerywa zabawę w połowie,
• szybko poddaje się, jeśli napotyka trudności,
• szybko nudzi się czynnościami niezwiązanymi z ekranem telefonu,
• ma trudności z przypomnieniem sobie, co działo się w ciągu dnia,
• popada w konflikty z osobami starszymi i z rówieśnikami,
• ma trudności ze znalezieniem rzeczy we własnym pokoju,
• nie radzi sobie z utrzymaniem porządku w miejscu pracy/zabawy,
• podstawowe czynności np. ubieranie się, szlaczki zajmują mu więcej czasu niż przeciętnie,
• brudzi się jedząc zupę czy inne danie,
• trzeba mu ciągle powtarzać rutynowe informacje i przypominać o zadaniach do wykonania, np. w obowiązkach domowych.

Powyższe zachowania nie zawsze są powodem do wszczynania alarmu, ale z pewnością jest to moment w którym należy zwrócić na nie szczególną uwagę i pomóc dziecku ćwicząc koncentrację uwagi w domowych warunkach.
Jeśli uwaga dziecka jest często rozpraszana przez elementy otoczenia (np. odgłos padającego deszczu, burczenie w brzuchu, kolorowa książka na biurku, pachnący ołówek), dziecko reaguje nadmierną impulsywnością na większość sytuacji, jest chaotyczne oraz jest przesadnie aktywne, ma niepożytą energię (nie potrzebuje chwili odpoczynku, odetchnienia, cały czas działa na wysokich obrotach) to może sugerować to problemy z koncentracją uwagi.
W skupieniu uwagi pomocna będzie rutyna (powtarzanie tych samych czynności codziennie o tej samej porze), wypoczynek (częste przerwy, obowiązki i zadania przeplatane zabawą i sportem), powtarzanie próśb kierowanych do dziecka (dziecko mające problemy z koncentracją często ma również problemy z pamięcią), wyrozumiałość (zrozumienie często nieadekwatnych do sytuacji zachowań dziecka, frustracji na niepowodzenia). Problemy z koncentracją uwagi nie wynikają ze złośliwości czy lenistwa dziecka. Są one niezależne od dziecka i wymagają wsparcia dorosłych, ponieważ dziecko samo z tego nie wyrośnie.

mgr Ewelina Kwietniewska
mgr Justyna Sławacka – Makowska